Hải Phòng, 17/09/2025 — Khi năm 2025 bước vào những tháng cuối, ngành thủy sản đông lạnh tiếp tục ghi nhận nhiều điểm sáng trên cả thị trường nội địa lẫn xuất khẩu: cầu toàn cầu tăng trưởng, nhu cầu lưu trữ lạnh mạnh kéo theo đầu tư hạ tầng, và một số sản phẩm chủ lực (tôm, cá tra, mực) phục hồi sau các cú sốc thương mại — tuy vẫn tồn tại rủi ro chính sách ở vài thị trường nhập khẩu lớn.
Thị trường toàn cầu: tăng trưởng ổn định, giá trị thị trường mở rộng
Theo các báo cáo thị trường, quy mô thị trường frozen seafood toàn cầu tiếp tục tăng và được ước tính đạt xấp xỉ 24,8 tỷ USD trong năm 2025, với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) khoảng 5–6% trong giai đoạn 2024–2025 — động lực đến từ nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tiện lợi, chuỗi cung ứng lạnh được cải thiện và mở rộng thương mại quốc tế.
Điểm sáng Việt Nam: xuất khẩu giữ vai trò then chốt — nhưng có cả dấu hiệu rủi ro chính sách
Việt Nam tiếp tục là một trong những nguồn cung thủy sản đông lạnh lớn cho thị trường thế giới, đặc biệt ở các mặt hàng tôm, cá tra (pangasius), cephalopods (mực, bạch tuộc). Báo cáo quý của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho thấy vị thế của các sản phẩm chủ lực vẫn vững — các doanh nghiệp đang ghi nhận dòng đơn hàng phục hồi ở một số thị trường trọng điểm.
Tuy nhiên, cuối H1–H2/2025 xuất hiện một số rủi ro ngoại thương: Mỹ đã có những động thái kiểm tra và hạn chế với một vài dòng sản phẩm Việt Nam do lo ngại về kỹ thuật khai thác/tuân thủ quy định bảo vệ sinh vật biển, dẫn tới việc Hà Nội phải làm việc tích cực để tháo gỡ. Ví dụ, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ trong 8 tháng đầu 2025 đạt khoảng 1,24 tỷ USD, song có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi quyết định hành chính liên quan đến quy định bảo vệ động vật biển. Việc này đặt ra thách thức ngắn hạn cho một số doanh nghiệp xuất khẩu.
Cầu hạ tầng lạnh (cold chain) — động lực tăng trưởng gần như bắt buộc
Một trong những điểm sáng bền vững là nhu cầu về kho lạnh, vận chuyển lạnh và dịch vụ chuỗi lạnh tăng mạnh — đặc biệt ở những cảng và khu chế xuất gần các vùng nuôi, chế biến. Báo cáo thị trường cold chain tại Việt Nam cho biết tăng trưởng trung bình giai đoạn 2021–2024 khoảng 12.4%, và phần lớn nhu cầu mới được dẫn dắt bởi hoạt động xuất khẩu thủy sản và nhu cầu bảo quản thực phẩm tươi sống. Điều này khuyến khích đầu tư xây dựng kho lạnh quy mô lớn, tự động hóa kho và nâng cấp logistics để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
Những sản phẩm và thị trường đáng chú ý
-
Tôm: Vẫn là đầu tàu về giá trị xuất khẩu; nhu cầu tại EU và Mỹ tăng đối với sản phẩm chế biến sẵn, tôm cho bếp gia đình (air-fryer/ready-to-cook). Một số báo cáo H1/2025 ghi nhận tăng trưởng xuất khẩu tôm do giá thế giới hồi phục. ACT Capital Advisors
-
Cá tra (Pangasius): Các doanh nghiệp cá tra ghi nhận phục hồi đơn hàng sau các bất ổn thương mại ở vài thị trường, nhờ chiến lược đa dạng hóa thị trường và nâng cao chứng nhận an toàn thực phẩm.
-
Mực và các loài thân mềm: Nhu cầu ở EU và châu Á vẫn vững, đặc biệt khi nhập khẩu extra-EU có xu hướng tăng giá trị trong 2025.
Rủi ro và thách thức
-
Rủi ro chính sách tại thị trường nhập khẩu lớn: Các biện pháp kiểm tra pháp lý, truy xuất nguồn gốc, hay hạn chế khai thác có thể ảnh hưởng tới dòng hàng xuất khẩu (ví dụ vụ việc liên quan tới thị trường Mỹ). Doanh nghiệp cần tăng cường tuân thủ và minh bạch chuỗi cung ứng.
-
Áp lực chi phí lạnh và logistics: Dù nhu cầu kho lạnh tăng, chi phí đầu tư và vận hành (năng lượng, vận hành hệ thống lạnh) cũng là áp lực lớn — cần cải tiến công nghệ tiết kiệm năng lượng.
-
Biến đổi khí hậu và nguồn cung biển: Ở một số vùng đánh bắt, biến đổi khí hậu đã làm giảm sản lượng (ví dụ tác động đến nguồn tôm ở khu vực Bắc Đại Tây Dương), ảnh hưởng tới nguồn nguyên liệu.
Góc nhìn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư
-
Tập trung vào chứng nhận, truy xuất nguồn gốc và ESG: Đầu tư vào hệ thống kiểm soát chất lượng, chứng nhận bền vững (MSC, ASC…) và truy xuất nguồn gốc sẽ giúp mở cửa vào các thị trường khó tính.
-
Mở rộng năng lực cold chain: Đầu tư kho lạnh quy mô, bán tự động hoá và tối ưu hóa vận hành để giảm chi phí dài hạn; đồng thời hợp tác với nhà cung cấp logistics chuyên nghiệp.
-
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu: Giảm lệ thuộc vào một thị trường lớn (ví dụ Mỹ) bằng cách đẩy mạnh EU, Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc và thị trường Trung Đông.
Kết luận
Cuối năm 2025, ngành thủy sản đông lạnh đang đứng trước cơ hội tăng trưởng rõ rệt về giá trị thị trường và nhu cầu chuỗi lạnh — nhưng đồng thời phải ứng phó nhanh với rủi ro thương mại và chi phí logistics. Những doanh nghiệp đầu tư sớm vào chất lượng, truy xuất nguồn gốc và hạ tầng cold chain có nhiều khả năng trở thành người chiến thắng trong bối cảnh biến động thương mại và thay đổi hành vi tiêu dùng toàn cầu.
Nguồn chính tham khảo (đã sử dụng để biên tập bài): VASEP — báo cáo xuất khẩu Q2/2025; Global Frozen Seafood Market Report 2025 (The Business Research Company / ResearchAndMarkets); FiinGroup / FiinPro — báo cáo Cold Chain Vietnam 2025; Reuters (tin liên quan tới xuất khẩu thủy sản Việt Nam và rủi ro thị trường Mỹ); EU Market Observatory (monthly highlights về nhập khẩu thủy sản vào EU)
